Szmul Zygielbojm, przedstawiciel żydowski w polskiej Radzie Narodowej w Londynie, który w 1942 r. na znak protestu przeciwko bierności świata wobec Holokaustu popełnił samobójstwo.

Postawa rządów i społeczeństw wolnego świata wobec zagłady Żydów do dzisiaj budzi wiele kontrowersji. Historycy są zgodni, iż alianci w obliczu Holokaustu nie mogli zrobić zbyt wiele i chociaż nawet najbardziej zdecydowana akcja nie zdołałaby ocalić ludności żydowskiej, to jednak z pewnością mogła ograniczyć jej straty. Zachód tymczasem, pomimo wielokrotnych apeli ze strony rządu polskiego, który przez swoich emisariuszy (m.in. Jana Karskiego) dostarczał informacje na temat Zagłady, nie podjął żadnych takich kroków. Dla wielkich mocarstw najistotniejszą sprawą było bowiem jak najszybsze wygranie wojny, w czym właśnie upatrywano możliwość ratunku dla Żydów. Taka postawa sprawiła, że rządy i społeczeństwa państw wolnego świata stały się współwinnymi Holokaustu.

Niejednoznaczne były także postawy poszczególnych narodów wobec Holokaustu.
Wojna i antyżydowska propaganda wyzwoliły duże pokłady antysemityzmu w Europie, co zręcznie wykorzystywali Niemcy, inspirując w różnych częściach kontynentu wystąpienia przeciwko Żydom. Tym sposobem w wielu krajach znaleźli się ludzie, którzy nie tylko aprobowali masową zagładę Żydów, ale także świadomie i dobrowolnie w niej uczestniczyli. Postawy takie szczególnie widoczne były w pewnych rejonach Francji, na Ukrainie, w krajach nadbałtyckich, w Rumunii i na Węgrzech.

Byli jednak także i tacy, którzy z narażeniem własnego życia pomagali i ratowali ludność żydowską. Dzięki ich ofiarności i sprzyjającym okolicznościom udało się np. ocalić Żydów w Danii, gdzie ruch oporu przy współudziale policji uratował niemal całą ludność żydowską, przewożąc ją do Szwecji (7200 osób). W Holandii administracja i policja wykonywała z reguły rozkazy niemieckie, natomiast społeczeństwo zorganizowało strajk generalny w obronie żydowskich współobywateli. Rządy Rumunii i Bułgarii deportowały Żydów z zajętych przez siebie terenów, a odmawiały wydawania swoich dawnych obywateli.